Orain dela ia 15 urte izenburu berdintsua zuen artikulu bat idatzi nuen hemen bertan: Alperrikako oihartzunak. Minduta eta haserre nengoen orduan, Orioko hondartza aurrean putomuroa egiten ari zirelako, eta inork herri honetan ez zuelako ezer esan horma erraldoi horren kontra. Inork ere ez. Ahotsa zuten denak alde zeuden nonbait, Udalean behintzat.
Putomuroa, barra luzapenak, ibaiaren bestaldean alfer-alferrik egin zituzten hiru barrak, haiek batuz egin zuten aireportua, kirol portua, kanpina txikitu, hondartza ingurua etxez josi… 15.000 urte badira gizakiak inguru hauetan bizi garela (hori omen diote Altxerriko kobazuloko aztarnek), eta 15 urtetan betiko izorratu dugu hondartza ingurua.
Hori gutxi ez, eta porlanezko mamotreto bat egiten ari zaizkigu ibaiaren bestaldean... Nork eskatu du hori? Zertarako? Egia al da Udalak zerikusirik ez duela horrekin? Egia al da arrantzaleek ez dutela hara joan nahi?...
Eta Orioko Udaleko alderdi politiko guztiei ondo iruditzen al zaie mamotreto hori?... Zeharo harrituta nago. Inork, ez alderdi politiko batek, ez talde ekologista batek, ez herritar arrunt batek, inortxok ere ez du publikoki horren alde edo kontra hitz bakar bat ere esan. Eta Orioko eraikinik handiena da! Non eta turismoa bultzatu nahi den inguruan... Ederrak bistak, hondartzan, hango tabernetan, hotelean, kanpinean ibiliko garen guztiontzat...
Udalak ez omen du eskumenik ibaiaren beste aldean. Baina nola liteke turismoa bultzatu nahi duten lekuan porlankeria hori egingo digutela ikusi eta ezertxo ere ez egitea, ezer ez esatea... Alderdi politikoez ari naiz bereziki.
Gehitu horri putomuroak ez diola hondarrari ibaian gora sartzen uzten, eta lohia besterik ez dagoela ibai osoan. Eta Orioko hondartza hautsa dela, hautsa eta harria, kostalde osoko hondar kalitaterik eskasenetakoa duena. Eta batzuek, gainera, mugatua eta guztiona den hondarra egunero-egunero atera eta saltzen... Hor ere ez al du ezer egingo Udalak?
Oteizak esaten zuen gaixo dagoela estetikoki Euskal Herria. Berak Getarian bale bat iristen ikusten zuen lekuan, arratoi bat ihes egiten ikusi zuela herri honek. Estetikoki gaixo dagoen herri batek bakarrik onar dezake isilik hemen egiten ari direna. Oteizak gaur burua altxatuko balu… Orioko hondartzan, bere filosofiaren oinarria –hutsune babes emalea– aurkitu zuen leku horretan bertan, ez luke ez balerik, ez hutsunerik, ez hondar garbirik topatuko.
Herriko alderdi politikook, helduko al diozue hondarraren gaiari serio mesedez, faborez, arren? Ala 15 urte barru hondarrik gabe geratzen garenean beste artikulu bat idatzi beharko dugu hemen? Alperrikako oihartzunak izango al dira hauek berriz?
Iñigo Fernandez
2010eko maiatzaren 19an