Han, bestelako kontuak ere asko ziren, eta inork ez zuen gai horretan besterik ezer esan. Nik uste dut horrelakoetan ez dugula isilik geratu behar, eta horrelako hitzek erantzuna behar dutela.
Euskaldunak, nagusi garenok, ia ehuneko ehunean elebidunak gara, gutxienez bi hizkuntza dakizkigu, eta askok gehiago ere bai. Baina euskaldunok saiatzen garenean euskaraz bizitzeko gutxieneko egitura sozialak sortzen, eta horixe besterik ez du nahi UEMAk, eta harekin batera euskaldun askok, beti dago erdaldun elebakarren bat, erderaz bakarrik dakiena, euskaraz ikasteko batere asmorik ez daukana, guk euskaraz bizi ahal izateko ahalegin horiek salatzera etorriko dena, eta, ahal duen neurrian, oztopatzera.
Ba, horiei oso garbi esan behar diegu, oso argi: Euskal Herrian euskaraz bizitzeko eskubide osoa daukagu, alor eta funtzio guztietan, eta, horretarako, euskaraz biziko den lurralde bat behar dugu. Euskarari eusteko eskubidea bakarrik ez, esango nuke euskaldunok euskarari eusteko betebeharra ere sentitu beharko genukeela gure baitan.
Baina, kontuz, ez diezagutela adarrik jo, ez dezatela gezurrik esan, guk, nik behintzat, ez dugu elebakar izan nahi, ez gara eta ez dugu nahi, euskaldunok gutxienez hiru hizkuntza behar ditugu munduan erraz eta ondo bizitzeko, eta horretan ari gara. Baina guk, euskaldunok, behar-beharrezkoa dugu lurralde bat non jendea euskaraz bizi den, natural-natural, turkiarrak turkieraz bezala edo espainolak gaztelaniaz bezala. Horrelaxe. Eta horretan saiatu behar genuke.
Iñaki Iturain